Üniversite tercihi yapacak adaylar için 10 altın öneri

Üniversite giriş sınavlarını geride bırakan üniversite adayları şimdi de nasıl doğru tercih yapacaklarını merak ediyor. Zor ve çok önemli bir süreç olan üniversite tercih dönemi içindeki gençler ne yazık ki sürekli değişen eğitim sistemi, aile baskısı, yeteneklerin doğru şekilde tespit edilememesi gibi birçok farklı dış etken nedeniyle doğru tercih yapamıyorlar. Ajanda İstanbul ailesi olarak bu süreçte üniversite adaylarının yüklerinin ne kadar ağır olduğunun farkındayız ve dolaysız bir şekilde doğru bilgiyi gençlere ulaştırmak istiyoruz.

Üniversite tercih döneminin başlamasının hemen ardından meslekler ve okullardaki bölümler hakkında detaylı bilgi sahibi olmaya çalışan adaylar birçok kafa karışıklığı ve birçok kararsızlık yaşayabiliyorlar. Peki, gençler üniversite ve bölüm tercihi aşamasında öncelikli olarak nelere dikkat etmeli, nasıl bir tercih yapmalı, bu süreçte kendi istekleri dışındaki dış etkenlerden nasıl kurtulmalı? Bu süreçte ekibimizde bulunan Psikolojik Rehberlik Öğretmeni Ferhat Uzala‘nın fikirlerine başvurduk. Ayvansaray Üniversitesi’nde YKS/DGS ve üniversite tercih danışmanlığı yapan Uzala, üniversite seçimi konusunda yönlendirilmeye ve doğru rehberliğe ihtiyacı olan genç üniversite adayları için çok kritik bilgilendirmelerde bulundu.

Üniversite seçimi hayatımızın geri kalanında bize eşlik edecek hatta hayatımızın bir nevi odak noktasını oluşturacak mesleği de seçmemiz anlamına geliyor. Yeteneklerimize ve ilgi alanlarımıza göre bir tercih yapabilmemiz aslında hayatımızı da doğru bir şekilde yönetmemizi sağlayacak. Türkiye’deki sürekli değişen eğitim sistemi ve çok fazla tercih edilebilecek alan olmasına rağmen istihdamın yetersiz olması, üniversiteli işsiz sayısının her geçen yıl artması, aile baskısının gençler üzerinde çok etkin olması nedeniyle ne yazık ki birçok genç her yıl hayatında bir kez bile yapmayacakları işleri öğreniyor. Yaptığı işten tatmin olmayan bireyler yaşamında mutsuz ve verimsiz olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Bu nedenle seçim yaparken olumsuz koşulları göz ardı etmemek önemli ama yine de en önemli kriter her seçimin bireyin ilgi ve alanlarına özgü olduğunun unutulmaması.

Üniversite seçimi yapmadan önce kendinizi yeteri kadar tanımadığınızı düşünüyorsanız hatta ilgi ve yeteneklerinizin farkında değilseniz hangi derslerden daha çok keyif aldığınızı, neleri öğrenirken diğerlerine kıyasla daha az zorlandığınızı ve nasıl bir hayat yaşarsanız daha mutlu olacağınızı sorgulayın. Bu konuda sizi yakından tanıyan arkadaşlarınızdan, fikirlerine güvendiğiniz aile büyüklerinizden ve tabi ki rehberlik öğretmenlerinizden bilgi alabilirsiniz. Seçim yaparken sadece olumsuz koşullara değil iyi taraflara da odaklanın ve kesinlikle dış etkenlerin sizi hayati derecede etkilemesine izin  vermeyin. Öncelikli olarak bu bilgiyi göz önünde bulundurmanız ve tercihlerinizi bu yönde yapmanız gerekiyor.

Tercih yapacak adaylara uzmanından altın değerinde 10 öneri

1. Öncelikli olarak kendinizi tanıyın. Bunun için de size yardımcı olacak en temel kaynaklar kişisel ve mesleki envanterler. Öğrencilerin kendilerini, ilgi alanları ve yeteneklerini daha iyi şekilde tanıyabilmesi için hazırlanan testlerden faydalanarak kişisel özellikleriniz hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Kendinizi daha yakından tanıdıktan ve bu konu üzerinde kafa yorduktan sonra mesleklerin gerektirdiği kişisel özelliklere bakabilirsiniz. Eğer ki geçici trendlere kapılarak, ‘geleceğin 10 mesleği’ gibi listeler arasında boğuşarak bir tercih yaparsanız kendinizden uzak bir alanda eğitim görüp hayatınızı hiç olmadığınız biri gibi şekillendirmeniz muhtemel. O yüzden üniversite tercihi yapacak adayların birinci ve yegane görevi her zaman için kendini daha yakından tanımak ve kendine daha uygun olan meslek grupları hakkında bilgi sahibi olmak olmalıdır.
2. Dış etkenlere ve olumsuzlamalara karşı etkili bir savunma mekanizması geliştirin. Seçeceğiniz bölüm hayat       boyu size eşlik edecek hayatınızdaki tüm roller yanında size bir sıfat daha ekleyecek bir tercih. Bu nedenle         eğitim sisteminin aksak yönleri, işsizlik, aile ve çevre baskısı, trende giren meslek grupları, toplumda ayrıcalıklı  ve prestijli gibi görünen meslek dalları, arkadaşlarla aynı okulda okumanın verdiği heyecan gibi tamamen sizin  dışınızda gelişen etkenlere karşı kendinizi koruyun. Sevdiklerinizden, aileniz, arkadaşlarınız ve öğretmenlerinizden tabi ki de yardım ve destek almalısınız ama asla unutmayın bu sizin hayatınız ve bu          tamamen sizin hayatınızla ilgili bir tercih.
3.  Okumak istediğiniz bölüm ve fakülteye karar verdikten sonra bir önemli tercih yapmanız gereken konu da kesinlikle üniversite seçimi. Okumak istediğiniz ya da ilginizi çeken üniversitenin sizin okumak istediğiniz bölümdeki başarısına, sektörde ne kadar söz sahibi olduğuna, eğitim kalitesine, akademik kadrosunda kimler bulunduğuna, uluslararası iletişim ağına ve tabi ki de sosyal ve kişisel gelişim yeteneklerinize ne kadar katkı sağlayacağına bakın. Okulu bitirdikten sonra öğrenciler ve okuldaki akademik kadrosunun ilişkisi, okulun öğrenciyi mezun olduktan sonra ne kadar desteklediği ve tabi ki de iş imkanı sunup sunmadığına da bakın. Bu detaylar da sizin istediğiniz alanda kendinizi en iyi şekilde geliştirebilmeniz ve sektörde söz sahibi olabilmeniz için önemli detaylar.
4. ÖSYM tarafından oluşturulan ve öğrencilerin kullanımı için dağıtılan ÖSYM 2020 YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nu çok iyi bir şekilde inceleyin. Bu kitapçıkta yer alan tüm bilgiler uzman bir kadro tarafından öğrencilerin sorularına en kestirme yoldan direkt bir şekilde cevap bulmaları için hazırlanmış durumda ve bu bilgilerden çok iyi bir şekilde faydalanmanız büyük önem arz ediyor.
5. Üniversitede okumak istediğiniz fakülte ve bölüm hakkındaki tüm koşulları, ders programlarını, iş bulma imkanlarını, gelecekte meslekte meydana gelebilecek değişimleri çok iyi araştırın ve kendinizi bu alanda hazırlıklı hale getirin. Okumak istediğiniz bölüm ve fakülteyi iyi şekilde tanımanız ve alan hakkında bilgi sahibi olmanız tercihinize ulaştığınızda da size yol gösterici olacaktır.
6.  Puan ve başarı sıranızı iyi bir şekilde analiz edin ve puan durumunuza göre değil başarı sıralamanıza göre tercihler yapın. Bunun için birçok özel eğitim kurumunda ve devlet okullarında ÖSYM tarafından görevlendirilen öğretmenler ve psikolojik rehber danışmanları bulunmaktadır. Bu alanda daha önceden sizinle aynı aşamaları geçmiş ve başarılı olduğunu düşündüğünüz bir büyüğünüzden de yardım alabilirsiniz. Kısacası puan değil de başarı sıralamanıza göre tercih yapmanız gerektiğini sakın unutmayın. Bu alanda da size yardımcı olabileceğini düşündüğünüz tüm kişilerden başta üniversite tercih danışmanı öğretmenlerden destek almayı unutmayın.
7.  Tercih yaparkan dikkat etmeniz gereken bir başka kritik nokta ise, ölü tercih sayıları. Öncelikle ölü tercihin ne anlama geldiğini bilmeniz gerekiyor. Üniversite adayı gençlerin başarı ve puan sıralaması okulların tercih oranına göre değişiklik gösterebildiği için kendi puanı dışında istediği bölümleri de yazması istenir. Kendi puanından yüksek bölümleri ‘tutma ihtimali ve çocuğun ilgi ve yetenekleri göz önüne alınarak’ yazmasına da ölü tercih denir. Mesela aldığınız puanın 10 bin puan üzerinde bir bölüm yazabilirsiniz ancak bu bölümün gelme olasılığı düşüktür ve buna ölü tercih denir. 24 tercih hakkınız olsa da ölü tercihlerin sayısını çok fazla artırarak girebileceğiniz okulların önünü kapatmayın. Gerçekten istediğiniz bölümlerde tercih sıralamanızı oluştururken +/- 10 bin puan kuralını unutmayın. Böylece kendi puan ve başarı sıralamanızın dışına çıkmamış olursunuz.
8. Bireysel başarı durumunuzun da farkında olun. Biliyorsunuz YKS sonucuna göre bir bölüme yerleşeceksiniz ama bu süreçte sınavdaki başarınız kadar okul hayatınız boyunca göstermiş olduğunuz bireysel akademik başarınız da son derece önemli. Kendi başarısının farkında olan ve genel eğitim hayatını göz önünde bulundurarak seçim yapan öğrenciler daha başarılı olurlar. Bu önemli kararı verirken üniversite sınavlarında lisede okudukları bölüm dışındaki sorulara başarılı yanıtlar veren ancak reel hayatında çözdüğü sorularla ilgili bölüme ilgi duymayan ve sırf trend diye yanlış seçim yapan birçok genç bulunuyor. Genel olarak sosyal bilimlerde daha iyiyseniz sınav başarınız o yönde olsa dahi daha önceden hiç ilgi duymadığınız sayısal bir bölümü tercih etmemeye özen gösterin. Sadece sınavlardaki başarınızı değil bireysel akademik hayatınız boyunca edindiğiniz tüm başarıları ve başarısızlıkları göz önünde bulundurarak seçimlerinizi yapın. Bu sizin hem ilgi alanlarınız ve yeteneklerinize uygun hem de hayatta daha başarılı olmanızı sağlayacak bir seçim yapmanızı sağlayacaktır.
9. Farklı alanlardan tercih yapmak istiyorsanız ve bu alanların da size gerçekten uygun olduğunu düşünüyorsanız farklı puan türerinde seçim yaparken tercih sıralamanızı her alanda en çok istediğiniz bölüme göre yapın. Bu şekilde hem ölü tercih fazlalığı riskini ortadan kaldırmış olursunuz hem de gerçekten istediğiniz bölümlerle ilgili şansınızı yükseltmiş olursunuz.
10. Henüz yeni açılan ve daha önceden olmadığı için başarı sırası belirlenmemiş bölümler arasından bir tercih yapmayı düşünüyorsanız da diğer üniversitelerin aynı adlı bölümleri ile muhakeme edebilirsiniz. Sizin okumak istediğiniz okulda henüz yeni açılacak ama diğer üniversitelerde yıllardır olan bölümlerin başarı sıralamasına bakarak fikir sahibi olabilir ve onları da bu bilgiler doğrultusunda tercih sıralamanıza ekleyebilirsiniz.

Ajanda İstanbul ailesi olarak ekibimizden Pskilojik Rehberlik Danışman ve Ayvansaray Üniversitesi YKS ve tercih danışmanı Ferhat Uzala’nın görüşlerinden faydalanarak üniversite tercihi yapacak olan adaylar için kritik bilgileri derledik. Tüm dünyayı kasıp kavuran yeni tip koronavirüs Kovid-19 gölgesinde üniversite sınavına giren ve başarılı sonuçlar elde eden tüm üniversite adayı gençleri yürekten kutluyor ve bundan sonraki eğitim-öğretim hayatlarında sağlık ve başarılar diliyoruz.

Ajanda İstanbul/2020

Please follow and like us: