Balat’ta mutlaka görmeniz gereken 6 tarihi kilise

Daracık sokakları, cumbalı evleri, üç ilahi dine ev sahipliği yapmış tarihi dokusu, etnik çeşitliliği ve nostaljik atmosferiyle son zamanların en çok dikkat çeken semtlerinden birisi Balat. Özellikle de son 10 yıldır konsept kafeleri, sanat galerileri ve mezatları ile hem yerli hem de yabancı turistlerin akınına uğramaya başladı.

Semtin popüler olmasıyla birlikte içinde barındırdığı tarihi hazineler de hiç olmadığı kadar dikkat çekmeye başladı. Sosyal medyanın da büyük katkılarıyla adeta altın çağını yaşayan Balat İstanbul‘da nostaljik dokusunu başarıyla koruyabilen nadir semtlerden bir tanesi. Çok küçük bir semt olmasına rağmen içinde çok büyük bir hazine barındırıyor. Her bir taşından adeta tarih fışkıran bu semtin en sık ziyaret edilen mekanları da şüphesiz ki kiliseler. Balat kiliseler deyince ilk aklınıza Aya Yorgi Ortodoks Killisesi geliyordur belki ama Balat’ta çok daha fazlası var. Gördükleriniz görmedikleriniz, bildikleriniz bilmedikleriniz ile Balat’taki kiliseleri sizler için derledik.

İstanbul’un en şahsına münhasır semtlerinden birisi olan Balat’ta tarihi o kadar çok yapı var ki saymakla bitmez. O yüzden biz de alanımızı daraltıp bu yazımızda size yukarıda da bahsettiğimiz gibi sadece Balat’ta mutlaka görmeniz gereken kiliselerden bahsedeceğiz.

Fener Rum Patrikhanesi/Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesi

Fener Rum Patrikhanesi/Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesi

İstanbul Fatih ilçesinin Balat-Fener semtleri arasında bulunan Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesi 6. yüzyıldan bu yana Ortodoksluğun merkezi olarak kabul ediliyor. Dünyada farklı ülkelerde yaşayan Rum Ortodoksların hacı olmak için ziyaret etmesi gereken çok özel bir yer. Fener Rum Patrikhanesi içerisinde bulunan Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesi, Konstantinopolis Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir. Hristiyan şehidi Yorgi’ye ithafen yapılan binlerce yıllık bu tarihi kilise iç mimarisi ile görenleri büyülümektedir. Balat’a yolunuz düşerse Balat kiliseler listenizde belki de ilk sırada yer alması gereken yerdir.

*Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi haftanın her günü sabah 08.00 ile akşam 17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır. Güncelde halen ibadethane olarak kullanılan kilise ve patrikhanenin girişinde yoğun güvenlik önlemleri alınmaktadır.

Adres: Yavuz Sultan Selim, Dr. Sadık Ahmet Cd. No:44, 34083 Fatih/İstanbul

Aziz Stefan Bulgar Ortodoks Kilisesi/Demir Kilise

Aziz Stefan Bulgar Ortodoks Kilisesi/Demir Kilise

Aziz Stefan ya da Sveti Stefan Bulgar Ortodoks Kilisesi ya da halk arasında daha yaygın kullanımıyla Bulgar Kilisesi/Demir Kilise Haliç kıyılarına uzanan çok nadide bir yapı. İhtişamlı görüntüsü ile görenleri kendine hayran bırakan kilise Bulgar Ortodokslar için çok önemli. Dünyada bilinen tek demir kilise olmasıyla da dikkatleri üzerine çekmeyi başarıyor. 8 Eylül 1898 yılında hizmete açılan kilise, 7 yıllık restorasyon sürecinden sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere önemli devlet erbabının katılımıyla 2018 yılında yeniden hizmete açıldı. Neo-Gotik, Neo-Barok tarzlarında inşa edilen yapının mimarı ise Hovsep Aznavour.

*İbadete açık olan kilise haftanın her günü sabah saat 09.00 ile akşam 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.

Adres: Balat, Mürselpaşa Cd. No:10, 34087 Fatih/İstanbul

Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi/Kanlı Kilise

Meryem Ana Kanlı Kilise/Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi/Moğolların Azize Meryem Kilisesi

Meryem Ana Kanlı Kilise ya da sadece Kanlı Kilise diye Google’da küçük bir araştırma yaptığınızda genelde karşınıza çıkan fotoğraf Fener Rum Erkek Lisesi’ne ait fotoğraftır. Burası genellikle Kırmızı Kilise şeklinde aratıldığından büyük bir karışıklık meydana gelmiştir. Bazen semtte yaşayan vatandaşların bile bu konuda kafası karışır. Ancak fotoğraflarda gördüğünüz devasa kırmızı taşlı yapı aslında bir kilise değil.

Orası ihtişamlı görüntüsüyle görenleri büyüleyen Balat’ın hemen hemen her sokağından rahatlıkla görülebilen bir azınlık okuludur. Yani Fener Rum Erkek Lisesi. Kanlı Kilise ya da Meryem Ana Kanlı Kilise ise Fener Rum Erkek Lisesi‘nin ihtişamına karşın son derece mütevazı bir yapıdır. Konum olarak da liseye çok yakındır. Karışıklıkların nedeni her iki tarihi yapının kırmızı görüntüde olması ve hemen hemen aynı lokasyonda bulunması aslında.  İç dekorasyonunda her ne kadar cömert davranılmış olsa da dışarıdan bakıldığında insanları pek cezbetmeyebilir.

Diğer bilinen adıyla da Moğolların Azize Meryem Kilisesi 13. yüzyıldan kalmış Yunan Mimari biçiminde inşa edilmiş küçük ve kırmızı renkli bir killisedir. İstanbul’da Osmanlı zamanında camiye çevrilmeyerek Rumların ibadetine bırakılan Bizans döneminden kalma tek kilise olma özelliğini de korumaktadır. Bu küçük ve mütevazı yapı görüntüsünün aksine çok büyük tarihi öneme sahiptir. Balat’a geldiğinizde Balat kiliseler listenizin ilk sıralarında yer almayı hak ediyor.

* Kilisede pazar günleri ayinler düzenlenir. Ancak düzenli olarak açık değildir. Bu nedenle gitmeden önce telefonla arayarak bilgi almak da fayda var. Adres bilgileriyle birlikte telefon bilgilerini de paylaşıyoruz. Bizden söylemesi.

Adres: Balat, Tevkii Cafer Mektebi Sk. No:1, 34087 Fatih/İstanbul

Telefon: (0212) 521 71 39

Panagia Vlaherna Meryem Ana Kilisesi ve Ayazması

Panagia Vlaherna Meryem Ana  Kilisesi ve Ayazması 

Birçok Hristiyan kilisesinden çok önemli bir özelliği ile ayrılır Panagia Vlaherna Meryem Ana Kilisesi. Çünkü burada diğer kiliselerde alışık olduğumuz şekilde Pazar günleri değil Cuma günü ayin yapılır. Cuma günleri ayin yapılan tek Hristiyan kilisesidir. İçinde geniş bir avlusu olan kilise İmparator Markianus’un karısı Pulheria tarafından inşa ettirilmeye başlanmıştır. Ancak tamamlanması I. Leon dönemine denk gelmektedir. Kapalı kapılar ardında duran kilise Balat’taki en eski tarihi yapılardan bir tanesidir. Bu sebeple çok önemlidir. Romenos tarafından 1867 yılında baştan yapılarak yeniden ibadete açılmıştır. Ancak ilk inşaatına başlatan kişi Kraliçe Pulcheria (Panagia) olduğu için hala daha onun adını taşımaktadır. Burası içinde Rumlar tarafından kutsal kabul edilen bir su (ayazma) bulundurmaktadır. Bu nedenle de çok fazla yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir.Balat Kiliseler listenizdeki en eski yapılardan bir tanesi.

*Kilisede ayinler Cuma günleri yapılmaktadır. Bunun dışında ziyarete kapalı olan kilise hakkında daha detaylı bilgi almak için direkt ziyaret de bulunabilirsiniz.

Adres: Ayvansaray, Kuytu Sk., 34087 Fatih/İstanbul

Surp Hreşdagabet Ermeni Kilisesi

Surp Hreşdagabet Ermeni Kilisesi

Farklı dinlere, etnik kökenlere ve kültürlere binlerce yıldır büyük hoşgörü ve saygıyla ev sahipliği yapmaya devam eden Balat’ın en önemli tarihi varlıklarından biri de bir Ermeni Kilisesi. Halk arasında Surp Hreşdagabet Ermeni Kilisesi ismi yerine söylenişi daha kolay olan kısaca Balat Ermeni Kilisesi ismi kullanılır. İstanbul’un fethedilmesinin ardından Ermeni azınlıklara tahsis edilen kilise birçok kez yanarak kül olmuş ve yeniden inşa edilmiş. En son 2012 yılında girdiği restorasyondan sonra günümüzdeki halini almıştır. Hala azınlıklar tarafından kullanılan ancak pek dışarıya açık olmayan kiliseyi şansınız varsa ziyaret edebilirsiniz. Balat kiliseler listenize bu kiliseyle birlikte bir de Ermeni kilisesi ekleyebilirsiniz.

*Pazar günleri ayinler düzenlenen kilise halka açık ancak sürekli olarak hizmet vermiyor. Kilise içerisinde dini nikah törenleri düzenlenebiliyor. Bu tip etkinlik zamanlarında dışarıdan ziyaretçi kabul edilemeyebiliyor.

Adres: Ayvansaray, Kamış Sk. No:2, Kırımlı Arslanbey Okulu hemen karşısı Salı pazarı girişi

34087 Fatih/İstanbul

Tur-i Sina Kilisesi/Balatkapı İoannes Prodromos Metokhion Kilisesi

Tur-i Sina Kilisesi/Balatkapı İoannes Prodromos Metokhion Kilisesi

Günümüzün ve özellikle Balat’ın popüler mekanlarından Karaköy Kahvesi’nin hemen yanında bulunan Tur-i Sina Kilisesi ya da diğer adıyla İonnes Prodromos Metokhion Kilisesi Balat’ın en eski değerlerinden bir tanesi. Sahil tarafına bakan cephesi hala yeni olmasına rağmen caddeye bakan arka cephesi bir harebeyi andırıyor. İstanbul’da unutulmaya yüz tutan değerlerden bir tanesi olan kiliseyi mutlaka Balat kiliseler listenize eklemenizi öneririz. Bundan kısa bir süre önce giriş kapısındaki Hz. Muhammed’in el izinin olduğu mühür sökülerek Fener Rum Patrikhanesi’nde koruma altına alındı. Şu anda faal olmayan kilisenin tarihine ilişkin net bir bilgi bulunmuyor. Kilisenin sahil tarafına bakan girişine Fatih Belediyesi tarafından yakın zamanda bir bilgilendirme taşı yerleştirildi. Ancak oradaki bilgiler de birkaç rivayet üzerine kurulu.

*Kilise şu anda kullanım dışı ancak her cepheden ziyaret edilmeye müsait durumda.

 Adres: Balat, Mürsel Paşa Cad. No:134, 34098 Fatih/İstanbul